Sunday, July 30, 2017

Telegram a secret chat delete dan

Telegram A secret chat man dan
______________________________
Technically a hihen ipi hijong le akisemsa jong chu suhmang thei na d akisem in ,akihon na aum lh akikhan jong aum e, lut na aum leh potdohna jong aum e.Chibanga chu Telegram a secret jong hi asuhmang thei natoh kisem tha ahije.

Secret a hin nahet khah lou miho kom in ana bol hih un na secret chat sem u chu delete leu moh seh d ahije.(na kihou pi thei lou d)

Secret chat chu Aki delete leh na chat sem chu destroy kibol ahitai tina ahije.


Abol d dan chu simple tah ahije.

1) Chat a chu lut in (nahet khah lou mi ahi a Chule nahoupi nomlou ahile)
2) Na secret chat chung information bar  um na lang (Right Top corner) langa dot 3 kigol Suh khu click in
3) delete chat kiti lai chu click in.
#Chuteng ng chat box le ama chat box chu mang d ahitaije.

Saturday, July 29, 2017

Lungset in Bolmo anei poi

LUNGSET IN BOLMO NEILOU

"he o, tuni a neihung pui louleh eini kinepna jouse mang ding ahitai ti
nahet chula em. Neihung pui ding bou ngah in kaum taiye. Neilungset
kahe nai" tia neinu in lalboi kom a ahin sei chu Lalboi in alunggim pi lheh
jengin, ajing ma ma in, aum na guwahati a konin innlam jonin ahung kipan
pai ngal tan ahi"
in mun alhun in, neinu kom jot jengthei ahilou lai jeh in building chung lam
a api touna kom a chun aga kaltou vin, api toh chun aum nathu ho seiyin
aki houlim honne.
Lalboi leh api building chunga atou honna aki houlim pet tah hon chun
lalboi nu in cha ahin dom in, tehse kong kon bilbel hita atehpi kom a chun,
"lalboi chun naki hou pi nom kei ji hichu o.. Tuni beh lungmong in hung
kihou honno..ipi thu nadoh nom ham la kihe talou" ti in cha ahin dop chu
ape honin insung langah alut pai kit tai.
Lalboi in jong anu ache doh jou jou vin, "hepi, itih kum a na napen daan
ham?" tia agah doh leh, "kihe talou hi o..japan gaal hat laitah a peng a
kana kihet jeng hija." ti in, thalhom tah nei in ahin seidoh haam haam e.
1930 ho vel a peng chula hitei tan tin, vetding in ateh lheh tan, a innei pu
jeng in jong cha ni ahin khom hon nungah kumtam hin joulou a adalhah
chu ahitai.
Chutia thuchom chom seiya akihou jing honlai in, lalboi in api nungah lai
thu ho ahin dong pan ngaal tan ahi. Api jong sot thim tah aki gel nungin,
"kei nungah lai hinkho chu genthei na ngen ahibouve. Hinlah nahet nom
mong ahileh kichen tah in nasei peh inge. Leiset hinkho hi genthei naleh
lhiso na jeng bou ahi daan hi, nangin jong nahetthem ding kadeilheh
jenge" ti'n ahinsei pan tai.
Kaneo lai hinkho chula phate cha in kagel doh thei tapon, hinlah tuni gei in
nungah hinkho kahin man nunga kahinkho mandaan ho kahaimil theipoi.
Gamsung nomtah a chenkhom lai, lom sep khom a lou konkhom del del
lai ahijeh in, tulai toh te dingin hinkho man vang ana nop lheh jenge. Suun
teng leh lom ka kaai ji un, jaan ahung hi tengleh golhang nungah ti thu
umlou in, lhavah noiyah mei kaki ti un, ei inn a golhang somgeh ahung um
khah deh deh le vang chun ajinga natoh ding jeng jong geldoh louvin
nomtah in kana houlim khovah deh deh ji uve.
Chutia nungah hinkho kahin man laitah in, tulai banga kijol kideichat ti ho
chu ana um ma ma ahitan, golhang khat in eihin deichat a asei ngamlou
daan thu kahin ja in, kana jahcha lheh ji e.
Nungah a sim kana hivang in, lou natoh hihen thil ijakai bol hijong leh ana
pilhing jep lou lai chu kahin ahi e.
Lou kon lai leh sun tou teng keiho lou achun ahung ji in, ei houpi nom ahi
chula kahe ma ma'n, hinlah ama jachat thim thim seh hilou vin, keima
jeng jong khomu mo khop hel in kana jahcha ji in ahi.
Chutia ki jahcha tah a hinkho kaman jing honlai in, nikhat kalou jao va
thinglah a chun aloi mithemkhat tou loi aching un, kei kom lam ahin phah
phah in, eihin lachoi e. Guhthim a genthei athoh daan holeh kakom a ima
asei ngam lou daan hochu alaa chang a konna chun hetdoh thei ahijeng
in, hinlah ima a jong donbut lou hel in, katoh ding chu kaki toh den jeng in
ahileh, kilhaset na laa ahin sa kit in, kakom a hochu a ao soh jeng uve.
Alangkhat a keima vang chu jachat vaal jeh in kamai aam lha jeng a chu
ana hi man tai.
Hiche nilhah ma chun aloi mi themkhat toh ka inn uvah ahung un, mei ki
oi in katou khom uve. Tulai banga lekhasim a boiding, ahilou leh jaanva
jeh a aboi ding ima ana umlou jeh in khosung achun kaga vah le un
munkhat ahin mei kaki oi un kei le kaloinu chule ama leh aloi mithum ho
chu kaki houlim lim uve.
Thudang dang kasei uva kaki houlim lai un, Jaan ahung sot tan, keile
kaloinu jong inn lam jon dingin kahung hontai.
Chuche nilhah a katou khom uchu keini kikah a jachatna jouse sumang in
ahung pang in, kaki houlim thei jing hon tan ahi. Aman eilungset a eikhoh
sah daan chu kamu doh jingin hinlah iti saanpeh a lunglhai sah di ham ti
vang kahethem him him poi. Hijeng jong leh amatoh kaum khom tengleh
lungsung a kipana lentah kanei ji chu selguh thei ahideh pon ahi.
Chutia kaum honna kum khat lam ahung che nungin, nikhat lou a konna
kahung kile a nomtah a jaan a toukhom a kihoulim kit ding kagel laitah in,
kanu in, "bo

inu, hung kisu theng gangchel aw. Na ni te ahung kholai leng
e" ahin ti chun jaan lang leh nilhah dang banga guhthim a kalungset pa
toh kaum khom kit thei tahlou ding kageldoh in nopmo kasah lheh jenge.
Hijeng jongleh nilhah dang jong um nante ti in, kaga kisu theng in kani te
toh chun kahung toukhom taove.
Ahung kihou lim un, thuchom chom ahin sei lai un polang a mi ahung gin
chu kaja in, kaga lhaidoh jel leh seilen le aloiho ana hi un, nilhah dang
banga toukhom kit dinga hung ahiu chu kahe doh pai ngal in ahi.
Hilah, thu umdaan hochu kaseipeh in, lungnom mo tah in inn lam ajon
taove. Ache nung uchun kaki gel in, "aman eilungset e ti chula kahe in,
ken jong guhthim in kalungset jinge ti hi akihetna dem" ti'n kalung aboi
lheng jeng e.
Ajing nikho ahung lhun in nidang bangin lou mun lam jonin kache in
ahileh, lampi kajot lai in kanunga mikhat hai the thu a ahung lhai chu
kagah ja'n kino tah a kagah kinung heileh Seilen ahiphat chun kading den
in, kangah doh tan ahi.Kalhung kilhon tou honin, kahung kihou lim tou peh
honin ahileh imm jou talou in kani te ahung kholai len nao thu chu ahung
gingdoh in, ama jong athiphel jeng tai. Dongma cha banga hinkho mang
kahi honlou vanga keini kikah a ichan hamkhat a kigui jopna aum chu
kasel guh hon joulou ahimaiye.Sottah pi thipchet a kaum nung honin,
seilen jong ahung paodoh in, "chomkhat kihou tadi hite" ti in Thinglim noi
khat achun atou vin, akom achun katou den tai."hitih chan nang ding
gelna a kahung vil jing hi, nangin nahai jong ahideh poi. Hijongleh tuni gei
a kalungdei banga naum jing vangin avaat khat kahe keiye. Ken kagel
banga neigel hinam kahetnom me" tin keilam jeng jong ve lou vin ahin
seijin, kenjong kadonbut pai jeng jengin, "kasei ngamlou hichula..ole kasei
tei tei ngai ham? Nang toh umkhom ding kakipa ji seh seh a jong nahet
doh thei hita lou ham?" tin in kadonbut pai jengin ahileh, "nasei loule iti
kahet di ham? Ken bon hahsa tah a kahin seidoh ahitah leh nangin jong
neilungset ahileh sei nan nate tia kagel jeng ahi" tia ahin seichun,
kamitmo na athah beh in kahin kigeldoh kit in nopmo kasah lheh jenge.
Akomlam kanai phei in, "kalungset e" ti seh seh kasei in kamoh kun den
tai. Hiche jou chun, akhot jet lam kangong chungah ahin koi in, eihin koi
in, "chuti mong mong ahileh, chun le jo in jong eikhen jou hon ponte" tin
ahinsei in kipah vaal chu kahi hitan tin, a ang sunga chun kamoh kingai
den in, ima jong seibe talou in chomkhat setpi katou den hon tan
ahi.Nilhum kei in, gamlah a chun kavah le honin, eilungset jeh a hinkho
aman daan thu holeh khonunga kahinkho man ding daan ho asei in, kaki
daai le honin itih kah a kho jing a ham ti cha jong kahe man hon
tapoi.Khojin kon ahiphat in, "tunilhah kholai leng in hung kit nange" ti in
kaki vailhah hon tai.Nilhah an neh jou vin, Seilen le aloi ho hung kit tei
inte tia tapsah a katou lai in kani chapa letthang leh aloi pa ahung vah lut
honin, "shi...nachanga naum khat ham? Kapi le kapu hoiya che hon ong?"
ti in eihin dong in, muda jengthei pasal ahilou jeh in kamdam tah in "ijo
langa chu potdoh hon chu o. Hungo hung tou honno ti in, tapsah a chun
mei kaki oi un katou khom uve.Letthang chu kani chapa kiu hilou in,
golhang chingtah leh phatah chu ahi in, nule pa thusei niel kha lou chuleh
numei dinga dei dei um pasal khat chu ahithou ve. Hinlah bolthei manna
lungset kichan ji ana hilou jeh in kalungset sa Seilen toh kate thei him
him poi. Kani leh kanu te hi kihou toh uva kei leh letthang hi suhto tei
ding ti lunggel anei u ahichu kahin hedoh pai tan ahi. Alangkhat ah, chutia
kaki houlim uva katou khom jing lai un, seilen ahung vahlut in ima umlou
daan a "usei, hung tou aw.. Loite ho jong hung u hichu o" tia kagah koulut
got vangin, kani chapa toh kana toukhom pet amu chun thipbet in akinung
hei in "ae.. Nanu leh napa toh kimu to ding kati hija, ama ni aumlou leh
kile tange" ti in, alhaidoh pai kit tai.Ache doh nung chun anung del jeng
ding kati vangin, kakom a ana tou teni lunggel ding kagah gel leh anop lou
jeh chun kamoh tou den tai.Hiti chun Letthang toh aloipa toh chun katou
khom un, jaan sot lang ahung hikit phat in, a

che hon tai.Ache nung nung
hon chun, seilen in ahilou lam beh in gel kha inte ti in, a inn lam uchu
kajon phei in, kanu leh kapa hung kile kah ngei a khatvei beh kimu pi ding
ti chu kahitai.A inn mai lam u kagah lhun chun gosem kimut thong jeju
chu kaja in, kaga naiphei in ahileh Seilen in a gosem mut chu ahin nga'n,
keilam ahin ve in, "kahe them naiye, ima seibe angai poi. Tunilhah ma ma
in kanung hin jui tan" tin ahinsei pai jengin, kahethem tai tia asei hijeng
jongleh kalungkim jep lou jeh chun, "kani te hung kholai len thu nahet
hija..letthang jong ahung ding nahet peh hichula..nalunghang ham?" tin
kadong pai kit in ahileh, "kahethem nai" tin ahinsei kit in, "kanung hin jui
tan, hiche khosung hi dalha hitin, munchom gamchom beh ah che ta hite"
ahin ti chun, hitobang dinga kigong mong mong lou keima tah chu kana
nom mong mong tapoi. Chuche phat lai chu nule pa deilam a jinei ngen
ahina ban ah, numei ani te toh kicheng lou va anu leh apa thu niel kal a
jinei ho chu insung cha jong vel chotlut lou um nalai ahi in, hijeh chun moh
jam mang sanga kanu leh kapa jolding chu kadat thei joh ahikit
nalaiye.Chutia kada amu phat in, hunam kai mang di jong gong lou hel in,
"ahileh tunilhah hung kigel in" tin eivailhah in, inlam kahin jontai.Hiche
nilhah chun lupna chungah kaki gelmo jel tai. Kanu in kani chapa toh eiki
chen sah nom daan chula midang toh kaki chen ding nomlou beh ding
chula ahin, tu leh tua seilen toh kakichen thei nading lampi dang aum
tapoi. Ama seima banga kijaam a lhai mang jeng ti lou lampi dang aum
tapon, hinlah khonunga japi mitvet ding kagel kit leh kadat thei him him
kit pon, ahoiche hileh Seilen toh kaki chen thei nading lampi kamu thei
tapoi. lungset kachan ni nikho kahin geldoh chun numei lunglhom chu daa
kaki sah lheh jenge.Alangkhat ah, kani te chu kho dang a konna keiho kho
a inkote khat inna hung pansa u ahijeh in thil ija kai kino tah a bolding
agong taovin, kei leh Seilen dingin phat ahung umthei mong mong
tapoi.Ahiding ma bangin, kanuleh kapa in seilen toh kakah hon thu ho
ahin hetdoh uchun kani te in eipui doh kah uva, in kadalhah lou ding ti
thulhah na eipe taove. Seilen kholai leng a ahung teng jong leh keima
pindan langah eisol doh ji un, pao ngaimo a ahou dehlou vang un, eiki
muto sah ji tapouve. Keini dingin khosung khat a umkhom hijeng hon
jongleh kimu to louna hapta khat lam ahung hi chun kumkhat kimu to lou
kabang jeng honin, lunggel je daan jong aum thei tapoi.Jaan ahung hi
tengleh Seilen te in lam a gosem kimut gin chu kaja ji in, jaila in eingaina
thu ho oi oi inte ti in, kajalkhun chungah alhem ding bei in kamoh lhiso
den ji tai.Alangkhat hiche phat kah chun, kani te in keileh letthang kichen
nading kin ija kai ana chai un, Seilen toh kaki muto honlou na ani som
lhin ni in kichen na kin khat agong un, dalheh jong leng nuleh pa thu niel
theilou numei keiman kadei lou lam jondin kaki gong tai.Mitlhi aluong
kang thei tapoi, nilhum lhum a seilen toh lou a kabun khom hon lai ni
kagel doh in, tua lungset kaki chan to nung hòn jong sot lou lai a kadalhah
jeng ding chu ama lunggel ding kagah gelpeh jongleh kiphatlam na in
kadim jenge. Jingkho ahung vah in, kichenna kin chuleh kani te innlam
kajot nading ni ahung lhung in, suun lam chun khosung pumpi in nehkhom
na thupi tah anei un keima jidei doh naleh vailhah nakin chu kamang
taovin ahi. Nilhah lam in ahan lang se in juchep khom a kitepna sepkhom
na chu anei uve. Mitin kipah tah a aumkhom lai in, kenvang lungmonna
kanei thei him him poi. khatvei beh hijongleh lungset kana chan sa seilen
toh kimu to teiding kagel vangin ahithei him him tapoi.Tulai banga
mobile, gari che le vah nathei umlou lai chuleh kho tamtah kicheng
matsoh a bailam tah a kichot to jeng thei ahilou jeh chun, kani te inn lam
kagei teng in hung vil kit ding chu thil hah satah ahitai. Kanu kapa ka
insungmi chuleh khosung mi ho chu achaina tobang a kamu ding daan in
kagel in kalhadoh thei him him tapoi. Alangkhat a, seilen toh kitepna ho
subulhit louva amelcha jong nungmu thei kit talou dinga kadalhah ding
chu kagel leh milah a chun guhthim in kamitlhi kaki theh jing tan
ahi.A

langkhat ah kani te in nilhah lam ma ma a, keiho kho kal jep a um
kho chu lhun tei ding ti lunggel anei jeh un, kahung kipat doh taove. Kache
masangin khatvei beh seilen toh kimuto tei inge ti chu keima lunggel ahi
in, angaima bangin lampi a kamu khah leh pehding ti in pasal saipikhup
khat guhthim in kapaipeh sunga chun kahin kikoi jinge. Khomoul kaphah
ding kon un, Seilen leh aloi pasal khat ahung suh honin, hiche pet tah
chun vetna ding jong kahe thei tapoi. Kaji hiding hita Letthang in jong
keini kikah thu ahet ahitah jeh chun eihethem ma ma in, olchan kakol ah,
"achaina dia naki houpi nomleh nang thu ahi, hinlah kino in" tin ahin seiyin,
chuphat chun kenjong kakipel konchat uchun Ka inkote hiding hita ho
masanga mitlhi lon sah lou natei dingin Seilen chu kagah hou in ahileh
aman jong ima umlou banga, "Shi, nache ding hita na?" tia ahin seichun
eivailhah na kamcheng ahitai tin kakilah in kalungin apo jou tapoi. Jachat
helou bangin thipbet in kapaipeh sunga kapon poh chu kahin ladoh in
kapen, "ana damsel o. Usei.. Hung vangpha jingin" tin kasei in, adang
seiding tampi umjong leh kaji ding pa toh chekhom kahitah jeh in ima
ahungpot thei tapoi. Chu in, seilen in eihin donbut in, "nang jong hung
vangpha inlang,cha le nao tampi hin nei tei o. Chuleh jinang neilhah na
jangdum pon hi golla nitnom tangkho lap peh nange. Bolla kaivai theh nan
ana mang nange" ti in, kahung kikhen hon tai. Mitlhi lonsah louding kati
vangin ahithei him him tapoi, olchan kanung vet in ahileh, masang kahin
kho mankhom hon jouse ahung kilange.Kanungah sunga lungset khat seh
a kanei seilen in einung ngat a, eidalhah ahitai ti kahin geldoh in, kamitlhi
ada nasa a hung luong lha chu luongchim sah a kilhamon jeng jong hithei
talou in, Letthang toh cheng khom dingin kani te inn lam chu kajoun
tai.Kani te innlam kalhun u chun, loukon hihen insung natoh hijongleh
genthei tah a eibol sah u aumlou vangin, kalung among thei him him poi.
Katoh kabol jouse ah seilen kageldoh jingin, kani ten lungset leh hepi tah
in eibol jeng vang uvin kalung chu ama ho insungah among thei him him
pon ahi.Iti nama jongleh Letthang vang lungset doh mong mong ponge tia
kagel jeng chu ahi in, hitia hinkho kaman na kum ni lam ahung lhin gei in
jong Seilen kahaimil thei him him pon, kajipa hita Letthang jong kalungset
him him poi.Kum li jouvin seilen jinei thu kaja'n, nopmo sah in kakipa pi
lheh jenge. Tunvang haimil ing kating, kada sa a kajot ka insung mite
lungjoh hol tange tia kahung kigel lhah ni apat chun nitin hinkho ahung
nomdom tan ahi. Ka tehpi leh katehpu in eilungset daan u kahin mudoh
pan tan, Letthang jeng in jong aw sal in ei hou khapo'n chakhat nei ding in
jong kahung umthei hon tan ahi.Hichan ahin seichai chun, Lalboi chun
kam ka leuvin api thusei chu ana ngaipeh jengin, hitobang hinkho anaman
dinga atahsan him him lou ahi. Chomkhat thipchet a aum nung honin,
Lalboi in jong api kom achun, "aile, hepi inu ipa thu ingai phot leh kipana
kimu ding daan hichula na." ati leh, aginchat lou beh in, api in ahin donbut
in, "kipana chu kimu ji ahinai. Hinlah tugei in kaki gel jinge. Napu toh kana
kichen sang hin, seilen kati pa tohchun ana kicheng leng kipana sangjo
kana neiding ahi. Hijeh a jong napa leh nanu akichen konna jong adei
hontah a kakichen sah a, tua kilungtoh tah a inchen asep honleh nang ho
noptah a building noiya nachen u hija hime. Hiche ho chung vum a vang,
mi ilungset doh masanga ahina het masat a idei tah toh lungset hinkho
man vang angai ma ma jenge" ahin tin, Lalboi in jong ima seibe talou vin,
thipbeh in akigel jeng tan ahi.Hiche jouchun thuchom chom asei honin, aki
houlim peh honne.Hiche jaan chun, Lalboi jong alup mun in akigel in tu
tua akilungset pi neinu hi a inkote'n adei peh ding hinam ti in alunggim
lheh jeng tan ahi.Chutia agel jing lai in, nilhah dang ma bangin neinu toh
ahinkho chesa ho jouse khat khat in ahung kilang soh hel e.Lalboi in
somle ni asim lai a tuition alah lai a neinu toh hin hung kihe doh
ahije.Nikhat tuition la dinga ahung lai in, nupi khat leh numei chapang hoi
silsel khat in tuition kilah nalam ahin jot honchu amun, nupi nuchu

n ahin
kou vin, "boi, hilai a hi tuition nalah ham?" tin ahin dongin, "henge henu"
tin lalboi in adonbut pai in, hiti chun ahung kihou honin ahileh, Imphal a
langol lam a aum daan u asei in, imphal munna meilhei pao bouva aki hil
ji jeh eimi pao a kihil namun ahin hol hondaan thu asei in ahi. Lalboi kom
a chun "in bahara a hijongleh lhakhat lhani vel um nathei ding mun nahet
am?" tia ahin doh chun Lalboi in jong ama boarding um na a aumthei ding
daan chu aseipeh in, tuition kichai chai in boarding lam chu ajon
taove.Chutia aki lhon pet un, lalboi chun nungah chapang nu chu phatah
in ave jingin atahsa alhing in mingou ahilou vangin avet hoilheh jenge.
Boarding alhun uchun ijakai angai hocheng ahet nung honin ajing a hung
umpan tading in nungah chapang nu leh anu chun imphal lam ajon
hontai.Hiche nilhah chun lalboi in jong lamdang tah in ajing nikho hung
lhun ding kaal angah lel lheh jenge.Ajing nikho a tuition kichai a, lalboi in
Boarding aga lhun chun nungah chapang nu leh anu ahung chu agah mun,
thil jouse ana chai tauvin, nupi nu jong imphal lam kile din ana um tan
ahi.Ache konin, nupi nu in "exam kon ahitoh, phaten lekha hin sim uvin
lang, chingthei tah in hung um tao ong" ti in adalha tai.Lalboi jong
boarding sung chu agah lut in nungah chapang nu touna lam chu agah
jonphei in ahileh lunghel tah tobanga tou chu agah mun, anai phei in,
"nangmin chu ipi hita?" tia agah doh pai ngal leh kiphatlam tah in "neinu
ahie" tin ahin donbut pai jeng in ahi. Alekha sim namun holeh a insung thu
ho adong in, aki houlim peh honne. Akikhen kon honin, Lalboi in jong "nei,
tunilhah apat in hung pan jeng ta na? Ole iki lhon ngai di ham?" tin agah
dai in, neinu in jong "iki lhon lou leh am? Mi hijat um lah a eini bou tuition
la kihi a " tin mae siu vin ahin donbut in lalboi in jong kipah tah in ama
room lang aki jot tai.Hiche nilhah ma chun neinu leh lalboi chu tuition lah
na lam achun ahung kilhon phei peh honne. Akilhon honpet chun akidai le
honin neinu in jong ahin dalhah namun cha jong gelpha louvin nom asah
lheh jeng tan ahi.Lalboi in, "nei, ahpi khun akeng lang khat adop pet tah a
khu ipi abol ahideh?" tia agah doh leh, "kahepoiye" tin ahin donbut in,
lalboi injong, "akeng langkhat adop pet lekhun, akeng akhai hikhula" tin
adonbut pai jeng in ahileh, lam jong jot thei louvin neinu jong amoh nui
den jengtai. Lalboi in ahin dong pai kit in, "kangkal hi a, kikhai thei lou khu
ipi ahide?" tia agah doh kit leh, neinu in ahin donbut pai in "um....kahe kit
hih e" tia adonbut chun, lalboi in "kangkal se hichula" tin ahin donbut pai
kit in, hiti chun masang apat a kihe khasa daan in tuition kibolna mun
tokah chu ahung nui lhung kei jeng honne.Hiche nikho chu lhakhat lhung
kei noptah a aumkhom hon nading akipat na ahung hitan ahi. Niseh leh
tuition a ache khom jing honin, nom asah lheh jeng honne.Goul le pai
kingai tah ahung soh doh hon tan, a boarding um nao chu hostel tobang a
room chom chom a um uva, numei leh pasal building chom chom a um
hijeng jong leu amanin vang umkhom nading phat amu tei ji honin, aki
suhto seh honleh nui khom a kidai to jingding ti bou chu ahijenge.Chutia
hinkho aman khom jing hon lai in, dongma neilou cheh ahi hon daan thu
ahung kihe to honin ani gel honna dongma nei nomlou cheh ana hikhah
hon chun akimoh nuisat to jeng honne.Hitichun phat ahung che jingin,
tuition alah khom nahon phat leh nikho hung kichai konlam ahung hitai.
Kingai lheh jeng hon chula ahi tan, hijeng jong leh ani gel honin, "kahin
ngaiye" ticha jong seingam louvin aum jeng honin ahi.Tuition lah nading
nikhat bou avaat tan, ajing nikho jingkah tuition kichai chai leh achen na
hon vangkho cheh jon honding chu ahin hon tan ahi. Hiche jaan chun,
neinu jong a pindaan sung a window a konna chun polang ave in, ache
nung teng leh lalboi ahin ngaiding daan chu agel lin alunghel lheh jenge.
Chutia aum jing lai in, a kot hung kichup chu aja'n, warden ho hinte tia
gang chel a aga honleh polanga Lalboi in pahcha khat achoiya ana din chu
amun, "wow! Hung lut aw..hung lut aw... Pahcha chu koi ga peh ding nati
ham?" tin nui pumin agah kou lut in, lalboi jong ma

e seu vin ahung lut pai
jenge. Neinu in kicha thim tah a, "ash... Warden ho hung lou di hamo?" tia
agah doh leh, "kate! Warden pa chapa ha dammo a, nilhah lang a chu
hospital a apoh tah u chume" tin mae seu in ahin seiyin, "ae...hi
aw..kilhah na pahcha ahite" ti in, a pahcha choi chu neinu agah pen
ahileh, jahcha thim tah in akilah in, "kipa aum behseh e" atileh lalboi beng
achop peh akitoh chet in, ani gel honin thipchat in sottah aum jeng honin,
neinu mai jong asan lha jeng e. Chomkhat thipbet a aum nung honin, aki
ve to honin amoh nui jeng honne. Phat sottah pi atou khom honin, jing a
kikhen ding ahi hon jeng jong aki gelphah kit hon tapoi. Pung khat
lhingdeh lam atou nung honin, jingkah kitho ding hah sa vaal inte ti in
Lalboi jong a pindan lam jonding in ahung kipat doh in ahileh neinu in
akhot jung a akibu khot jem chu ahin ladoh in, lalboi chu agah tuh in,
"pahcha toh kitoh ding khotjem hi kilah aw" ahinti chun, lalboi jong ahung
kile hei gang chel in, "pahcha toh kitoh dinga neipeh ahileh, kilah naisai
ponge" tin ahin donbut in, neinu in ahin sei pai in, "kate..kivailhah nading
kati na ahe" tin akhot chu atuh peh in, ada sa sa in khotjem chu atuh sah
in, "khaile! Tua chu dongma nahin nei nei leh na napeh ding hichu ong" tin
mae seu vin ahin sei in, Lalboi in jong ama room lang ahin jon phei
tai.Ajing nikho ahung lhung in, jingkah matah in lalboi le neinu jong tuition
lah na lam jonin ahung kijotphei hon tai. Nidang toh bang lou hellin tunin
vang, lalboi jong apaonom tapon, neinu in, "lal, iti daanna napao nom hih
beh e.."tia agah doh leh, lalboi in ahin donbut in, "tuni hi mi ngai ji kahin
hetdoh pan in tin le kagah nit ahie" tin mae pumin ahin sei in, neinu in
adonbut pai kit in, "tuition lah na a koi pen khu hai? Nei seipeh khah hih
beh in" tin, ama angai ding lam jong gingcha lou beh in ale sei kit e.Lalboi
jong oltah in, agah che masa jep in, "nang naki ngai ya, nahet lou ham?"
atin ahileh, neinu in jong "natot them nah e" tia agah donbut vangin lalboi
maisuo amuchun ichan gei a thupi a agel ham ti chu amudoh in, thipbeh
in tuition lahna lam chu ahin jon hontai. Lamkim agei hon hin, neinu chu
ahung paodoh nah nah in, "kenjong kahin ngaiye" ahin ti chun, Lalboi
lungsung chu kipana in aluo dim jeng chu hitan tin, neinu khot chu atuh in,
"munkhat a iche di ham?" ahin tin ahileh, "aya..tuition hibanga khoh a" tia
adonbut chaileh Lalboi in akhot in munchom lam jonin ana kaidoh man
tan ahi.Lalboi in Neinu chu ahin kaipeh in, jingkah matah ahi nahlai jeh a
mi koima behseh umlou lai ahijeh in, motbung a konin pangmoul lam jonin
oltah in ahung kum suh honne. Thipbeh a chomkhat ache nung honin, lam
noilanga touna dia nomtah phoi lah khat a chu Lalboi in neinu chu atou
lhah sah in, atoukhom hon tan ahi.Chutia atou jing hon lai in, Lalboi in, "iti
nei ngai ham?" tia adoh pai jengleh, hitobang thudoh dinga kiging lou chu
hintin, chomkhat akatdan nungin "hitih chan ki kivop a, iti jong kangai lou
ding nasei hamo? Loi le pai hina a chu ki kingai ding mong hichume" ahin
tin, lalboi in, "adang ima um talou na?" tia adoh leh "ipi ba um di ham?"
tin mae seu in ahin donbut e."dongma kanei nompoi tia kasei ni a chu,
kasei khel daan ahitai. Mi kangai khapoi ti joh kasei ding daan hija. Tua
nang kangai phat in, iti dongma kinei a, iti kilungset hinkho man nom na
kinei ji ham kahin hethem bep e" tin lalboi in ahinsei in ahileh neinu vang
seibe ding hetalou vin amoh kun dan jeng tai. Chuphat chun Lalboi in ahin
jop pai in, " tua hi lungset thu kahin sei in jong gel daan in lang na. Ipi
hileh hitih chan kivop nung a achaini ahitah jeh a nomtah in vahkhom hite
kati hibou chume"ti in, ima gel lou bang neinu mai chu agah tuh go in
ahileh Neinu in akhot chu aladoh in amoh nui del kit hon tan ahi.Ading doh
honin, national highway pang a chun lalboi in alekha hon apohna bag chu
apo in, avah suh del honin, amani kikah a kihoutoh na aumthei lou vangin
akilom lheh jeng honne.Nidang dang a akihoulim ji honma bangin ahung
kihou limpeh honin, anui honin khatvei vei leh neinu chun lampi jeng jong
jot thei lou leu vin amoh tou den jeng ji e. Hinlah

thipchat a chomkhat
ache hon pou pou leh Neinu in Lalboi chu lungthim saotah gel pumin ave
ji in, dongma neinom lou hijeng jong leh Lalboi chunga lunggel saotah anei
vang chu ahitai.Chutia pangmoul vangkho khel lam peh aphah nung honin
ahung kile honin motbung a aumna hon boarding ahung nunglhun hon tan
ahi.Suun ahung hi in, kikhen naphat ahung lhung tai. Neinu inkoten gari a
ahung pui un, Lalboi in thil ho chu agot peh in lunghel tah in akikhen hon
tan ahi. Ache konin, neinu in lalboi chu chibai agah bol in, "ana damsel o.
Exam jong phatah in hin bol ta na" tin akhot a chun anu number ajih pih
pai pai in, "phone nahin bol man phat leh hinbol aw" ti in, lhakhat sung kah
a hinkho nomtah hin mangkhom ah Lalboi le neinu chu akikhen hon tan
ahi.Gari sung a konna chun neinu in ahin nung vet peh in lalboi in jong
chat lou beh a avet pet tah in, nungah chunga alhaso masat pen dingin
amitlhi vatkhat vatni in ahin lhaso in, chuti ma chun neinu mit a jong
mitlhi ana long man tan, aki moh nuisat to hon tailou bolding seiding dang
umlou vin, Neinu in imphal lam ahin jon tai.Akikhen na hon jong nikhat ni
ni ti in ache peh in, lalboi leh neinu jong aum namun cheh hon ah lekha
jeng jong simthei louvin among jou thei him him hon tapoi. Lalboi in angai
vaal chu hitan tin, nikhat phone abol in ahileh anu in ahila in, lalboi ahi
daan thu ajah chun neinu number ahin pe pai ngaal tan ahi.Lalboi in hiche
number chu agah call in ahileh aphat seh a alhangai jing neinu aw ahung
gin chun amoh mong den jeng tai."nei, kahin ngai mong mong e. Kangai
poi tin hung kilep hih o. Nangin jong neingai tei tei ding ahie" tia agah
seipai leh, "kangai hih di hamo, lekha jong kasim thei ji poiye lal" tia ahin
donbut chun Lalboi lung amon sah chom lheh jeng in ahi.Chutia aki hou
jing lai honin, Lalboi in, "nei, kahin lungset e" tia asei pai leh neinu in jong
"tua nahin sei hi phatsoh tah a ding hinam?" ti in, agelpeh pai jeng ding
bang in ahin donbut in, "hihih di hamo. Kalungset masat pen nahileh
kalungset chaina jong kahi sah nomme" tin lalboi in sei ngamlel sa sa
bang in kiphatlam tah in ahiseiye."ipi hijongleh somleni exam hi chai phot
phot hite, exam phate cha in bol hitin hiche jou teng chule phate in kihou
pha na te na" tin neinu in ale donbut in ahileh, nopsah tei tei ding anop
lou jeh chun lalboi jong thudang dang pan in ahung houlim in, aumkhom
hon lai phat ho seiyin nom asah lheh honne.Hiti chun phat ahung che
jingin, exam jong ahin chai hon tan ahi. Nikhat jeng jong kihou lou a
umtheilou hijeng hon jongleh lalboi in exam sungse a chu neinu in ana tep
peh phat chu ana nga jing chu ahi.Exam achai nilhah uchun Lalboi in neinu
chu phone abol pai ngaal in, exam abol daan thu ho asei khom honin, abol
hoi hon daan thu akijah to hon chun akipahcheh honne.Chu in, Lalboi in
lhakhat lhing deh ana nga, asei nom chu ahin seidoh haam haam tan ahi,
"nei, seiding cheng jong kasei theng set tan, nahetma bangin koima jol
khalou dongma nei khalou kahi jeh in kalunggel cheng jong akichen tah in
kahin seidoh theipon hinlah chutih chan umkhom nunga lunggel ding chu
nangin jong nahet them ding katah san lheh e. Ven... Hitih chan pi hi
seiding a kana um ahi in, hinlah a kasei doh thei ji poi" tin ahin sei pai
jengin ahileh Neinu in hitobang ahin seiding hemasa bangin, "kahethem
lheh e. Hinlah, lampi jot pet a kachotna ding seh jong phatah a kavet thei
leh hinkho a dinga kaki gel lhah nading khat chu phatah a kagel a
kavetchil ngai lou ham? Hijeh a chu hitih chan kahin nga sah nahie. Lha ni
vaal jep bou hung kihe ihi jeng hon vangin, kalungset e nati leh kada thei
tapoi. Nangin neilungset jing pouleh tuni apat a nanga kahi e" tin ahin sei
pai in, ani gel honding in hinkho thah kipe be abang jeng honin, kipana
seithei lou khop in anei hon tan ahi.Lalboi in jong seibe ding hemo leuvin
kipana anei jeng tan, chu in kimu to tei ding agong pai ngaal hon tai.
Ajing nikho ngei in, Lalboi in langol lam ajonpai ngaal in, neinu te inna
chun loi le pai kivilto daan in aga che in ahileh anu in amu chun neinu
tuition lah masat ding ni a akimuto pi pa ahichu ahe pai ngaal in cha a om
toh

ana lamto hoi lheh jeng in, lalboi leh neinu dingin anom chom lheh
jenge. Neinu nu in cha ahin doppeh nung honin bazar a cheding in apot
doh pai ngal in lalboi leh neinu dingin kihouna ding phat ahung umdoh thei
tan ahi.Neinu jong tiil lai toh bang louvin lalboi lengkou a chun alu angam
lha'n, "heu lal, kahin ngai ji vaal e. Ipi dinga chomkhat bou umkhom ji ding
ihi hon hepha lou hella hibanga hi kahin ngai ji ham ong. Kagenthei vaalle"
ahin tin ahileh Lalboi in adonbut pai in, "kei jong genthei louva neigel ham?
Hijongleh nangin jong nei ngai channa genthei thoh a kaki sim lou
ahijenge. Ithoh khom jing hichume" tin ahin lhamon in neinu chu ahin
koiye. Hiti chun phat anei sun hon chun seiding tamtah anei te honchu
asei honin phatsot tah lut ding hijeng jong leh Lalboi beh in service anei
tokah a kichen ding lam agel honlou ding daan leh apan det jing ding hon
daan asei honin, kilungset to tah in atou khom honne.Akihou kim lai
honin, Lalboi in neinu khot chu ahin la in, masang a boarding a konna
akikhen kon honna khotjem ana peh ma ma chu ahin ladoh in neinu khot
a chun ahetlut peh in, "dongma kanei teng kana peh ding nati in, nang ma
ma nachang kit e na" tin mae seu in ahin seiyin, neinu in ahin donbut
masang in abeng achop peh in ahileh jahcha hitan tin neinu jong maesiu
in amoh kun dan jenge.Chuchi ni chun neinu anu ahung kile le in, lalboi
jong kingai lheh honjong leh kinung le lou theilou ahitah jeh chun phone
jeng a hijongleh kihou jing tia kivailhah pumin achenna Bijang vangkho
ahin jontan ahi.Hiti chun phat leh nikho ana chaal jing in, lungsetna dai
cheh cheh sangin ana khang jingin, nikhat jenng jong kihoulou vin aum
thei hon pon ahi. Lalboi jong lekha hethei tah ahijeh in gamchom a lekha
sim ding in ana soldoh taove.Munchom a aum nung jeng in jong neinu toh
aki jahmat na chu adai thei deh pon, nitin in aki hou lim jing hon nalai e.
Hinlah Ki sounlel to naleh kitahsan lel na khatvei vei leh aum ji in, hijeng
jong leh lungsetna in ajo vaal jeh in kihet them to na anei jing honin, ama
ni dingin khen na thu sei na ding phat phat him him jong aumkha
poi.Lalboi in chutia gamchom a aum a lekha asim na jong kum nga lang
ana che man tan, ama kum jeng jong somni le nga ana lhing man tan ahi.
Alangkhat a Neinu jong nungah pilhing tah ahitah jeh in golhang ajol titah
louvim nupi upa hojeng in jong achate ji ding in ahin dei thei lheh taovin
ahi.Bachelor degree ahin chai jou, kum ni inna amoh um a toh thei thei
atoh jing lai in, golhang ahung jol ah atam lheh jengin hijeng jong leh
lungset ana peh sa lalboi vang asuhmil ni aum him him poi.Niseh a kihou
jing ahikit hon jeh in midang thusei manna lung lhah dai nading man phat
anei thei pon, numei lunglhom kahi tin ki sounglel lheh jongleh a ulalboi ti
lou midang lungset chan ding him him agel thei pon ahi.Niseh a kihou jing
hijeng jongleh kimaito a kihou ding ni ahahsat jeh in agenthei lheh honne.
Alangkhat a jinei ding ti jeng hon jong leh akitepna ma hon bangin lalboi
in service aneilou lai ahijeh in, insung sep ding ahahsat daan amu honin,
kichen jeng ding jong ahithei deh deh poi.genthei na thoh jeng hon jong
leh lungtup molso nading ni hunglhung tei ding ahi ti kinepna anei hon jeh
in agenthei na hon chung vum a kilungsetna akoi thei honin akhohna ima
ana um pon ahi.Hinlah ama ni dinga lunggim na khonteh hung lhung ding
ni chu neinu ajinei dinga ahung kisei ni chu ahitai. Neinu dong dingin ani
te ding dol te khat ahung un, neinu nule pan anop peh mong honlou
vangin, ada deh hon pon, neinu leh lalboi dingin meipi jiin na lentah ahung
soh doh tan ahi.Lalboi in jinei ding ti jeng jong leh service neilou lai ahijeh
in jinei nunga genthei ding keu hilou vin anu leh apa jeng jong nom lou
beh ding chu ahi nalai in, jinei ding lam ama no lou leh kum gup vaal
kilungset hinkho aman khompi neinu chu achaan kit ding chu ahi tan, ama
dingin thi le hin kikah a um chu ahijeng tan ahi. Hiche ho jouse gel pum a,
gamchom jeng a jong amon joulou phat a inn lam a hungdoh chu
ahiye.Hicheng se hi lalboi in building chunga api toh akihou chai honna
ahin geldoh chun, anu leh apa komma jinei din

g thu sei jeng ding daan
agel jing chu ahitai. Jinei nung ding gelna a alungset pen nu achaan jeng
ding chu agel thei him him pon, hijeh chun nu leh pa komma sei a, ahithei
jong leh doh jeng ding ti lunggel ahin nei tan ahi.Hiche nilhah ma chun
anu apa chuleh api chu akou khom in, thu um daan chu asei tan ahi.
Hahsa lheh jong leh golhang chingthei tah ahitah jeh in lalboi nu le pan
jong athu pumpi ajah nung hon chun chabel ga dop a gathum jeng ding
hijong leh bol jeng dingin ahung kihou toh un Lalboi lung a oldom lheh tan
ahi.Alangkhat a neinu in hiche thu ajah jah chun, masang jep a lunggim
tah leh lhase tah a aum najouse chu ahung bei hut jengin, ajing nikho ma
ma in lalboi toh akimu to pai ngal hon in, akipah lheh jeng honne.Lalboi te
insung kihou toh na dung jui in, phat leh nikho ahung lhin lhin in lalboi nu
le pan abe te u aki pui honin neinu thum ding chu ache taovin ahi. Amun
alhun uva neinu nule pa toh kihou khom na ahin nei uchun Neinu pa in,
"nang ho masangin lunneo nule pa ahung in, kana nop peh uva ahung kit
nading u phat jong kana kitep u hita chu o. ipi hijong leh nei hethem
unlang kachanu u chu lunneo ding a kana nop peh u ahitai" ahin tin, cha
chajong om man talou in lung lhadai tah in lalboi nu leh pa jong ahung
kile hon tai.Alangkhat ah, neinu in anu leh apa kom a lalboi toh lungset
hinkho phatsot tah pi ana mankhom hon daan thu iti asei vangin, apa in
ajah peh tapon ahi.Lalboi in hiche thu ajah jah chun neinu a phone pai
jeng in ahileh, neinu jong ahung ka tho jeng tai. "ulal, tu le tu in neihung
kipui jengo. Hiva kaum sot pou pou leh lunneo toh ei kichen sah tei ding u
ahie." tia ahung ka tho jeng chu lalboi in athoh jou pon ama mit a mitlhi
hung valha chu akitheh in, "lungneo hih in nei. Kahung pui ding nahitai.
Kum gup val jen kahin nga chu ken lhaso ponge" tin ahin lhamon in, ajing
nilhah lang ma ma a lalboi in aga pui dingin aki hou toh hon tan ahi.Ajing
nilhah in, lalboi in neinu anga na ding mun a chun angah jing tan hinlah
neinu nule pa in hitobang ahung so ding hi ahet peh chu hitan tin, neinu
toh chun pindan khat a ageh khom honin apotdoh sah hon tapoi. Lalboi in
khovah lhah chan anga jeng vangin neinu ahung doh tapoi.Inn lam ahung
kile in, neinu hin kigel lhah nakhat vang anei daan ahitai ti in, boarding a
aumkhom honlai apat a genthei tah a phat nei sun a phai a akimuto phat
honlai jouse geldoh in puldou na in hinkho amang jing tan ahi.Akitep na
hon jouse agel in, ama service mu vah lou jeh ahi ti in themmo akichan
lheh jenge. Imut buneh jeng jong kisuh thei talou in hinkho amang in,
kipana ding ijat akom avel a aum vang anui na jeng jong a inkoten amu
kha tapouve. Neinu phone abol jeng jong leh ache tapon, a inn uva ache
jeng jong leh ana seldoh ji un, aki muto kha hon tapoi.Chutia neinu ngaina
a hinkho ahin man na hapta khat lam ahung che nung hin, a inkote jeng in
jong ave jou tapouve.Jaankhat lunghem tah a ajalkhun chunga a akigel
laitah in, a pindan kot hung kihong chu ajan ahung tho doh a vet leh api
in, "heboi, idia tugei a imu lou lai nahi hamo?" tin ahin hou pai in, chuphat
in lalboi in jong asongkhol chu ahin ki ahdoh in, "hepi ka imut thei lou ahe"
tin ima gel lou daan in asei pai in ahileh, ima jouse hin heta api chun,
"jaan sot nung jeng a jong gel gel angai tapoi. Pathen in nang ding a apha
cheh leh ahoicheh na gonpeh hinah ta em" ti in ahin lhamon in, hinlah
lalboi in, "hepi ahoi jo cheh, aching cheh sangin neinu joh kadei jo e" tin
ahin donbut pai jeng in ahi.Thipchet a chomkhat aum hon chun, lalboi api
in, seilen toh akikhen konna athoh na tobang chet atupa in athoh kit
ahichu ahethem ma ma in, "lalboi, jing leh neinu te inna chun nei pui in,
khatvei beh kamu nomme. Imu tan boi, nalal vaal tai" ti in, lalboi chu a
imut nadin atou tho jeng tan ahileh, lalboi in, "hepi, nu le pa hi hohin ama
ho bangin achate in jong kilungset pi anei thei uve ti ahet ji lou ngap u
ham?" tin lhase tah in ahin dong in, hinlah api in, "boi, nalel val tai. Jing
leh eini phatah in kihou nate. Neinu kom a jong chun ga che hitin, khatvei
beh anu le apa toh kihou ding kanomme. Tun jaan asot tai...kh

ai! Ki imut
jengin" tin ahin velsei kit in ahileh lalboi in sei tei tei ding nopmo asa in,
imut ding ti lunggel ahin neidoh nah nah in ahi.Ajing nikho ahung vah in,
lalboi jong lunggel kikhel chom deh louvin nang deh duh in aum jing nalai
in ahi.Suun lam ahung hi hi in, api in neinu te inna ga che din ahin tem in
ahileh, lalboi in jong a in chan u car a gathah a insung lut lou din akigel in
api toh langol a um neinu te in lam chu ahin jon hon tan ahi.Neinu te inn
aga lhun hon chun Lalboi polangah car a chun atou den in, api chu insung
aga lut e. Lalboi pi ahi ti ahet nung jeng uvin jong neinu nule pa'n ana bol
lamdang deh pou vin, phatah in ana lamto un, ana toukhom pi
honne.Lalboi le Neinu thu pandoh louvin, anu le pa toh chun thuchom
chom asei un, khang kikhel daan chuleh chondaan hindaan kikheh daan
ho asei un akihou lim lai un, Lalboi pi in, neinu pa kom a chun, "boi, nang
ho hi hoiya koi chate nahiu vam?" tia agah doh leh, "kapa min seilen ahi
in, masang a chu jampi kho a kana chen u ahi in, keima neolai a hung
kichondoh kahi taove" tia ahin sei chun lalboi pi chu aking jap jeng in, "aile
napa chu dam jing nalai hinam?" tia adoh leh "adam nalaiye. Hinlah
atahsa lhasam lheh ta chu o. Ikeng jep a ka upa te inna khun um inte. Na
nakihet khah u ham?" tin ahin le doh kit in, "kahet khah hih di ham!
Keijong jampi a ana cheng kahi hime. Hinlah nang hon neihe tapou vin
nate. Kajinei doh jou jou in ka inkote jong saitu gam langah akichou doh
taove" tia ahin donbut pai chun neinu nu in neinu nao neopen pa chu apu
kou dingin asol pai ngaal tan ahi.Apu ahung lhun lhun chun, amit jong ana
hat tapon, atahsa ana lal lheh jeng tan ahi.Ahung lut a lalboi pi amu mu
chun, "shi, nang nahi mong hinam?" ti in akom a chun ading dan jengin,
chuti tah a aki het to hon chu neinu nu le pa alung dong lheh jeng honne.
"nang ho ga pot doh tem un, chomkhat hung kihou hon inge" tin neinu
nule pa chuleh atu te ho chu seilen in asoldoh in, lalboi pi kom a chun
atou den jengtan ahi.Lalboi pi jinei jou va pat a khatvei cha jong kivel
muto honlou chu ahi tan, akhang kibah pi hon jong koima behseh hing
talou ahitah jeh in, alung hon akidang lha jeng tan ahi. Chutia thipbeh cha
a atou nung hon chun phatche sa ho ageldoh hitan tin, lalboi pi mit a kon
achun mitlhi twi ahung valha'n, "tuni gei in kahaimil theipoi" ti in alhi chu
aki theh hul loi jeng in , "kaki pa seh in kakipa na ana chamkim thei pon,
kagenthei ni jong leh kahin geldoh jinge" tin ahin seibe in ahileh neinu pu
in ahin donbut in, "shi, chun le jo in eina khen hon ahi in, eini thep mo na
ima aumpoi, tuni gei a dam a naum kamu hi kakipana achamkim tai" ti in
ahin donbut in, chomkhat setpi thipchat a aum nung honin, lalboi pi in
neinu pu kom a chun a jinei daan thu leh adang dang adong in chuti chun
malai bangin aki houlim peh hon tan ahi.Achai chai na in, seilen in, "shi,
ahile tuni pi hi kidang sanna hoiya konna hiva hung vahlut nahi hamo?" tia
agah doh le, neinu leh lalboi kikah a thu um daan holeh amani to tobang
chet ato hon daan chu asei in, achai na in, "nang le kei kikhen tobang a
akikhen honding kadei loujeh a hung kalsong kahi in, chuti a nang tunu
ana hikhah tah a ahileh eini lhunlouna mun alhun hon nading a pan nahin
lah ding chu ahitai" ti in asei in ahileh neinu pu in jong ahin donbut in, "na
tupa leh ka tunu chu akicheng sa bangin ana gel in lang ana lunggim da
taovin. Tujaan le anu le pa hin kihoupi ing kating, chabel nahin dop kit
nadiu ni nahin tep peh tao vinge. Ven...LUNGSET IN BOLMO ANEIPOI " tin
ahung kivai lhah hon tan ahi.Hapta ni jouvin lalboi le neinu kichen na kin
loupi tah in, Bijang mun ah ana nei un, tuni hin cha pasal khat le numei ni
anei honin, Lalboi in jong SBI a bank manager khat akijih doh in nom in
akhosa taove.Beita.

VANOI JA MITCHO HO

VANOI JA MITCHO HO

Masang laijin Akbar kiti lengpa khat ana umin ama noija Semang nga anei Birbal kiti khat jong ana umin amani hi Tom le Jerry banga aumkhom lhon le kitoh lhon lou aumkhom lhon lou le akihol lele to kit jeng lhon jin ahi.

Nikhat hi Lengpa Akbar lin jong Birbal miching ahijeh chun jumso na dingin toh dingkhat apen Birbal koma nang miching mibolthei nahin hijeh chun ka lengam sunga Mitcho ho jouse amincheh u hapta khat sunga kei koma nahin peh lut ding ahi tin thupeh aneijin ahile. Birbal jong thupha louvin lengpan anganse na bol din akigo tan ahi.

Ajing nikhon Birbal jong Bazaar langa ache suh in Kengkoh akhui pan tan ahi. Ahung jousen Birbal miching pan kengkoh akhui chu aveu vin ahile adatmo uvin, Vo Birbal ipi nabol ham? Tia adoh ule Birbal jong donbut louvin abol bep akibol lin ahi. Hitia kengkoh akhui lai chun nikhat lengpa Akbar jong Bazaar langa ahung le Birbal miching pan Kengkoh ana khui chu amun ama jong alungdongin Birbal koma O Birbal Michingpa ipi nabol ham? Tia adoh le Birbal jong donbut louvin abol bep akibol lin ahi.

Hapta khat ahung kichai phat nin Birbal jong lengpa Akbar koma mitcho ho min ajihdoh ho jouse achoijin lengpa Akbar aga petan ahi. Akbar lengpa jong kipah tah in Mitcho ho min chu avet le amasapen nin ama min ana umin chuphat chun Birbal koma itih mitcho ho lah a kei min amasapena na jaosah ham tin lunghang tah in adongin ahile Birbal jong ahipoi lengpa nikhat Bazaar la Kengkoh kana khuija nahung nga chu kathilbol mu gehguh a Birbal ipi nabol ham tia neidoh tei tei jeh a chu mitcho holah a amasapena nang min kajihlut ahi ahintin ahi. Chuphat chun Lengpan seiding ahe tapon ahi.

“”MI INGOL BOL LEH MIN JONG EINGOL BOLIN, MI IDOP SANG LE MIN JONG EI DOMSANG’E..””

MAn imitating the cry of Animals

A man  imitating the cry of Domestic birds & Animals

CANCER NATNA A KON A DAM THEI NA

CANCER NATNA A KON A DAM THEI NA

 THINGCHANGMAI A KON IN CANCER NATNA AKISUDAMDAM THEI IN AHI
----------------------------------------
1. Hycy thingchang mai na hin cancer bou hylou vin natna tam tah jong asu dam thei in ahi.
2. E tahsa sung a um.lungsung nat na/lungnup mo na hinpe thei natna jong aau dam thei in ahi.
3. Hycy thingchangmai na/leaf hin cancer bou hylou vin khosih fever,gilpi na, thina chule adang2 jong adam sah thei in ahi.

4.BOL DING DAN LE NEH DING DAN
a)thingchai mai na (leaf) cu la in.a ham beh lou chule dong meh lou middle ho cu la in.
b)chuteng le tui toh phatah in sop theng in
c)na sop jouteng le thingchangmai na chu goi jan inlang a tui chu lah doh in.
d)atui chu  glass khon kht a khol in (steel toh plaatic khon man lou ding)
Nikhat a khon khat na don jou hy joh le hapta kht beh in kht vei don in.
Chuty le na cancer natna a kona imacha lungkham na ahi lou le lungim na nanei tah lou ding ahi.


KA PAH HOINA ACHUL TAI

KA PAH HOINA ACHUL TAI...!!!
By~ John Haokholal Haokip.

"Thang, Hilai a von sopnu khu koi nah! Kamu kha mo neh e...!" tia ka-guol ngai Thangboi kadoh chu,"Lal, Ka-u Chongneo ahi e.Ka-Palen chanu ahi in keiho in a um dinga tu jingkah a chu hung lhung'a a-von ho akisop ahi e," tia eidonbut jou chun,"Nang in 'he-u' tia nakou le keiman jong 'he-u' tia ka kou di hichu o na...," tin kadong jom in,aman jong,"Na-u di ma hichu...kum 26 ahi ta e...na-u te guol ahibouve o...i-jou khat le 'naosen-nu' ding in deilhen khan nate...he...he...he...,"tin ei hin dai'in kei in jong,"A-mel le ahindan phatah in kimu chen phat-phat le 'he-u' ti di ham 'naosen-nu' ti di ham 'Boinu' ti di ham hung kihe chen taven! Iti baha! Numei imit la tah-tah ho hi i-sang'a kum tamjo ngen ana hinuom jiu chu o...," kati lai tah chun apalen chanu chun eivet toh ana kituoh chet in kakiphatlam man chun kaki hei mang jel jeng e.
Thangboi hi ka-guol ho lah a ka lunggel kaseina theipen le ka lung ngapna theipen ahijeh chun kangailu lheh jeng e.Ama in jong kei gel bang chet chun eina gel jeh chun a-lung gel seina theipen le a-lungngapna in ei nei e.Ngailutna jal'in a-in uvah laituol kaga leng jin; ama jong kei ho in ah ahung lai leng ji e. Thangboi te in a ka che ji tieng apalen chanu Chongneo chun kipana mel mong-mong apuo ji pon; a-lungsung sugenthei khat um ahi ti chu amaisuo a kon'a het jeng thei chu ahi.Hiche-ni'a pat chun 'tui sih ngaicha a-um Sakhi bang in' ka lung in athusim chu a-ngaicha lheh jeng in;ka-guolpa doh ding kati jongle ka lung angam ji pon,dong louvin ka um jing e. A-in uva Thangboi jal'a kiche ji a a-suopi nu houpi lou di chu nuom mo kasah jeh chun kiphatlam pum-pum in 'Lhaset mel pu jing' nu chu kahin houpi jin; phat-le-nikho shitui bang'a a-chal jing bang chun kahung ki-nel lheh jeng lhon tan; a-nui pet jong kahin mu jap-jap jin; ama toh,Thangboi toh u-cha bang in kingailu tah in kahung kivop jing uve.
Nikhat a-in uva kaga che chun lungkham tah'a ana kingaituo pet kaga tuoh kha'n kei in jong,"U Chong, Ipi na-na gel'a lungkham tah a na um jeng hija ong? Lhaset mel na puo jing e.Na-hinkho sugenthei khat na lunga nagel jing ahi ding kahe e,kei jong nei sei peh thei hichume! Khat-le-khat ki lha muon tuo ding le kitil khou tuo ding iheuve," tia kasei chun,"Lal, Ka dinmun hi hahsa kasa val jeng e, kahinkho thusim hi ipi a sei pat a ipi a chai di ham jong kahe them jou hih beh jeng e," tia sei pum chun anuoi'a bang hin ahinkho thusim ahin sei e.
"Kum 20 kahi lai chun kum 25 gollhang khat toh 'lungset hinkho' kahin mang khom lhon in,eingailu lheh jeng e. Numei dang akhohsah na sanga kei ei khohsahna chu sang dihset in kahe ji-e. Chutia 'lungsetna huon' sung'a vetlom tah'a kahung pah khom jing lhon laichun,'Ki-lungset hinkho ah hin tahsa kiti matna aumlou le kilungsetna acham kimpoi!" ti jing pum chun nupa hinkho mang ding in eijol jing e.Hitia asei tieng le kei in jong,'He-u na ji kahi tieng katahsa hi nang a hi ding ahi e,kichen masang a vang nupa hinkho man ding kanuom po e. Nupa hinkho i-man jou nung le nei da lha leh chun kei ipi kati di ham?' tin kadonbut ji'n ama jong akiphalam ji'n ngaidam athum ji-e.
'Chong, Lungset Mantam ka chen hi thina teilouvin kei'a kuon in meibuol bang in kitol mang thei taponte! Damsung'a jang-va banga laituol lenkhompi ding'a ka lunglai gil'a ka khao khi nahi tai...!" tipum chun ka in uva ama bouseh toh ka um pet in ei-ngong koi in,nupa hinkho mankhompi din thagum ahin mang cha'n kaki tom vang chun numei tha le pasal tha akibah lou jeh chun nungah thieng kahina chu hiche ni chun eingailupen dinga kangaito pa ang ah kana kiman sah khatai! Gancha thang-a ki 'hen-oh' bang'a ka hinkho aum phat chun atahsa ngaichat chu kana suh bulhit peh jing jeh chun kathi nei dan ahung kisuh tapon,kei in jong,'He-u,Ka thi nei dan akisuh tapoi! Ka chung gih hitante! Nei lungset mong-mong ahile na ji din nei ki pui jeng o...,' tia kasei chun a-aw gin ahung jat chuom jep in,"Chong, Ka insung buoi cheh-chuh toh tu'n kicheng jong leh hen na-genthei bep di ahi in,kum khat nei ga be na lai in lang,tu a nao na vop chu sulha jeng h

ite!" tin ahin sei in kada lheh jeng vang chun kasuh lhah lhon loule japi het a naovop kahi tei di aman lah eiki chenpi lou di jum-le-jachat thoh a pang di kahi jeh chun ka-nao cha chu it tah in Louthem/
Doctor ho kana suh lhah sah lhon e. Hiche nao kasuh lhah sah lhon na mun chu mun kisel tah ahi in;Kei ni keu hilou a nungah-gollhang nao sulha chu ka ginchat sang in ana tam lheh jeng e.
Kei in jong kalungsetpan akitepna amuolsuo tei ding kinepna nei pum chun kum khat chu kahin ngah jing in,ahin,kum thum lang achenung in jong akitepna ho hepha lou tah in a-um in ji ahin nei in ;tun cha jong anei tai! Kum 20 kalhin a kalungset chu kum 26 kahi chen in kamil theipon,achung ah kalha aset lheh vang in bol thei ima jong kanei pon;khosunga aji-acha toh kamu jing hahsa kasah jeh a na-guolpa Thangboi te Inn a kahung um doh ahitai! Aw! Numei hinkho hi pahcha tobang'a beilam tah'a chul thei ahi dan kana hetlou chu ka-da na lom-lom e o...kidah umtah le thet umtah michu kahi tai! Lampi pam'a puonse kipei mang mitin in athieng lou tin cheng atheh nau bang bep chu kahi tai! Kapah hoi lai ni ho chu hung lhung thei kit ding hileh ka nuom lheh jeng e. Ka-thisan a ki jil ka naocha kana suh lhah chu ka it na lom-lom e o. Ham thei ding hileh kasuh lhah guot chun,'Henu,Leiset hoina ho hi mi dang bang in ka munuom e.Nathisan a kijil nacha hi tui sih a luong mang ding a nei phel jeng hitam?' tin kap tei inte. A-thisan a kijil naocha kisen ngailu lou gamsa sang'a ngol jo kana hi khatai! Chavang laija tuol thing chung'a vetlom tah'a pah Sahei banga pahhoinu chu tun vang KA PAH HOINA ACHUL TAI...!!!
Mitlhi luong pum'a a-chung'a athu a sei cheng kangai jou chun ka ngailu lheh jeng in,kapo na lheh in jeng in,kei in jong,"U Chong, Numei hi pahcha bang'a dei-dei um; vetnuom umtah; mitin lunglai luodim; beilam cha-a chulthei ahijeh a ching thei tah'a apah hoina su-chul thei ho a kon akiventup jing angai e.Hinkho chesa chu achesa ahitai! Pu-le-Paten,'Lam lhang lho lha lou a-ching tah-tah theipoi!' atiu banga chihna a na nei'a nahinkho naki siem thah ding hi deisah aum lheh jeng e. Achesa nikho'a vangse nakisahna mitlhi chu thih hul o...ajeh chu hichun na masang'a hung lhung ding achesa a ho sanga lenjo thilpha ho chu namit lhin'n asel'in namu thei tapoi! A-chesa ho gel-gel jong le chun hung kile thei kit tapon tin na genthei bep ding ahi," tipum in lhamuon na le tilkhouna chu kaneijin toh ding in langa kanei jeh chun ka touna a kuon kahung ding doh in Numei i-lungset le suh chul louva hoitah a pah sah ding ahi dan lung'a vop jing pum in ama kitup lou jeh hilou a pasal kitah lou khat jeh apah hoina chul jeng ka-U Chong thusim lung'a vop jing pum in ngui tah in in lam chu kahin juon tai!
THUSIM'A KON JILDOH THEI:
(1)NUMEI HI PAHCHA TOBANG AHI IN APAH HOINA DI I-BOL THEI LOU AHI TAH JONG LE SUH CHUL LOU DING AHI.
(2) NUMEI KITUP LOU ITIU HO JONG ADIN MUN U IHET TIENG MOH OIMO JENG THEI AHIPOUVE (AKITUP LOU JOUSE SEINA AHIDIH POI).
(3)NUMEI VEL KHAT AMINSET TOH PASAL VEL SAGI AMIN SET AKIBANG E TIN AKISEI E (NUMEI A DIA MINSETNA ABEILAM DAN KISEINA AHI)
(4) SUM LE NUMEI CHUNG'A TAHSAN THEI PASAL CHU IMALAM JOUSE AH TAHSAN AUM TEI JI E.
° 👍

The story of inventor Thomas Edison



Inventor Thomas Edison created such great innovations as the practical incandescent electric light bulb and the phonograph. A savvy businessman, he held more than 1,000 patents for his inventions.
Synopsis


Born on February 11, 1847, in Milan, Ohio, Thomas Edison rose from humble beginnings to work as an inventor of major technology. Setting up a lab in Menlo Park, some of the products he developed included the telegraph, phonograph, the first commercially practical incandescent electric light bulb, alkaline storage batteries and Kinetograph (a camera for motion pictures). He died on October 18, 1931, in West Orange, New Jersey.
Younger Years
Inventor Thomas Alva Edison was born on February 11, 1847, in Milan, Ohio. He was the last of the seven children of Samuel and Nancy Edison. Thomas's father was an exiled political activist from Canada. His mother, an accomplished school teacher, was a major influence in Thomas’ early life. An early bout with scarlet fever as well as ear infections left him with hearing difficulties in both ears, a malady that would eventually leave him nearly deaf as an adult. Edison would later recount as an adult, with variations on the story, that he lost his hearing due to a train incident where his ears were injured. But others have tended to discount this as the sole cause of his hearing loss.
In 1854, the family moved to Port Huron, Michigan, where Edison attended public school for a total of 12 weeks. A hyperactive child, prone to distraction, he was deemed "difficult" by his teacher. His mother quickly pulled him from school and taught him at home. At age 11, he showed a voracious appetite for knowledge, reading books on a wide range of subjects. In this wide-open curriculum Edison developed a process for self-education and learning independently that would serve him throughout his life.
Early Career
At age 12, Edison set out to put much of that education to work. He convinced his parents to let him sell newspapers to passengers along the Grand Trunk Railroad line. Exploiting his access to the news bulletins teletyped to the station office each day, Thomas began publishing his own small newspaper, called the Grand Trunk Herald . The up-to-date articles were a hit with passengers. This was the first of what would become a long string of entrepreneurial ventures where he saw a need and capitalized on opportunity.
Edison also used his access to the railroad to conduct chemical experiments in a small laboratory he set up in a train baggage car. During one of his experiments, a chemical fire started and the car caught fire. The conductor rushed in and struck Thomas on the side of the head, probably furthering some of his hearing loss. He was kicked off the train and forced to sell his newspapers at various stations along the route.
While he worked for the railroad, a near-tragic event turned fortuitous for the young man. After Edison saved a 3-year-old from being run over by an errant train, the child’s grateful father rewarded him by teaching him to operate a telegraph. By age 15, he had learned enough to be employed as a telegraph operator. For the next five years, Edison traveled throughout the Midwest as an itinerant telegrapher, subbing for those who had gone to the Civil War. In his spare time, he read widely, studied and experimented with telegraph technology, and became familiar with electrical science.
In 1866, at age 19, Edison moved to Louisville, Kentucky, working for The Associated Press . The night shift allowed him to spend most of his time reading and experimenting. He developed an unrestrictive style of thinking and inquiry, proving things to himself through objective examination and experimentation. Initially, Edison excelled at his telegraph job because early Morse code was inscribed on a piece of paper, so Edison's partial deafness was no handicap. However, as the technology advanced, receivers were increasingly equipped with a sounding key, enabling telegraphers to "read" message by the sound of the clicks. This left Edison disadvantaged, with fewer and fewer opportunities f

or employment.
In 1868, Edison returned home to find his beloved mother was falling into mental illness and his father was out of work. The family was almost destitute. Edison realized he needed to take control of his future. Upon the suggestion of a friend, he ventured to Boston, landing a job for the Western Union Company. At the time, Boston was America's center for science and culture, and Edison reveled in it. In his spare time, he designed and patented an electronic voting recorder for quickly tallying votes in the legislature. However, Massachusetts lawmakers were not interested. As they explained, most legislators didn't want votes tallied quickly. They wanted time to change the minds of fellow legislators.
Becoming an Inventor
In 1869, Edison moved to New York City and developed his first invention, an improved stock ticker, the Universal Stock Printer, which synchronized several stock tickers' transactions. The Gold and Stock Telegraph Company was so impressed, they paid him $40,000 for the rights. Edison was only 22 years old. With this success, he quit his work as a telegrapher to devote himself full-time to inventing.
In 1870, Thomas Edison set up his first small laboratory and manufacturing facility in Newark, New Jersey, and employed several machinists. As an independent entrepreneur, Edison formed numerous partnerships and developed his products for the highest bidder. Often that was Western Union Telegraph Company, the industry leader, but just as often, it was one of Western Union's rivals. In one such instance, Edison devised for Western Union the quadruplex telegraph, capable of transmitting two signals in two different directions on the same wire, but railroad tycoon Jay Gould snatched the invention from Western Union, paying Edison more than $100,000 in cash, bonds and stock, and generating years of litigation.
With his ever-increasing financial success, in 1871 Edison married 16-year-old Mary Stilwell, who was an employee at one of his businesses. During their 13-year marriage, they had three children, Marion, Thomas and William, who became an inventor. Mary died of a suspected brain tumor at the age of 29 in 1884.
By the early 1870s, Thomas Edison had acquired a reputation as a first-rate inventor. In 1876, he moved his expanding ope rations to Menlo Park, New Jersey, and built an independent industrial research facility incorporating machine shops and laboratories. That same year, Western Union encouraged him to develop a communication device to compete with Alexander Graham Bell's telephone. He never did. However, in December of 1877, Edison developed a method for recording sound: the phonograph. Though not commercially viable for another decade, the invention brought him worldwide fame. The 1880s would be a busy time for Thomas Edison too.
Edison Illuminating Company
In the early 1800s, English inventor Humphry Davy created the first early electric arc lamp and during the next several decades scientists such as Warren de la Rue, Joseph Wilson Swan, Henry Woodward and Mathew Evans worked to perfect electric light bulbs or tubes using a vacuum, but were unsuccessful in their attempts to commercialize an efficient electric light bulb. Edison was also driven to perfect a commercially practical incandescent light bulb. After making improvements in his design (as well as buying Woodward and Evans' patent in 1879), he was granted a patent for his own improved light bulb in 1879, and began to manufacture and market it for widespread use. In January 1880, Edison set out to develop a company that would deliver the electricity to power and light the cities of the world. That same year, Edison founded the Edison Illuminating Company—the first investor-owned electric utility—which later became the General Electric Corporation. In 1881, he left Menlo Park to establish facilities in several cities where electrical systems were being installed.
In 1882, the Pearl Street generating station provided 110 volts of electrical power to 59 customers in lower Manhattan. In 1884 Edison's wife, Mary, died, and in 1886,

he married Mina Miller, 19 years his junior. In 1887, Edison built an industrial research laboratory in West Orange, New Jersey, which served as the primary research laboratory for the Edison lighting companies. He spent most of his time there, supervising the development of lighting technology and power systems. He also perfected the phonograph, and developed the motion picture camera and the alkaline storage battery.
Industrialist and Business Manager
Over the next few decades, Edison found his role as inventor transitioning to one as industrialist and business manager. The laboratory in West Orange was too large and complex for any one man to completely manage, and Edison found he was not as successful in his new role as he was in his former one. Edison also found that much of the future development and perfection of his inventions was being conducted by university-trained mathematicians and scientists. He worked best in intimate, unstructured environments with a handful of assistants and was outspoken about his disdain for academia and corporate operations.
He eventually became embroiled in a longstanding rivalry with Nikola Tesla, an engineering visionary with academic training who worked with Edison's company for a time, parting ways in 1885. The two would publicly clash about the use of direct current electricity, which Edison favored, vs. alternating currents, which Tesla championed. The latter inventor entered into a partnership with George Westinghouse, an Edison competitor as well, and thus a major business feud over electrical power came into being. One of the unusual and cruel ways Edison tried to convince people of the dangers of alternating current was through public demonstrations in which animals were electrocuted. One of the most infamous of these shows was the 1903 electrocution of a circus elephant named Topsy in New York's Coney Island.
On a couple of occasions, Edison was able to turn failure into success. During the 1890s, he built a magnetic iron-ore processing plant in northern New Jersey that proved to be a commercial failure. Later, he was able to salvage the process into a better method for producing cement. On April 23, 1896, Edison became the first person to project a motion picture, holding the world's first motion picture screening at Koster & Bial's Music Hall in New York City.
As the automobile industry began to grow, Edison worked on developing a suitable storage battery that could power an electric car. Though the gasoline-powered engine eventually prevailed, Edison designed a battery for the self-starter on the Model T for friend and admirer Henry Ford in 1912. The system was used extensively in the auto industry for decades.
During World War I, the U.S. government asked Thomas Edison to head the Naval Consulting Board, which examined inventions submitted for military use. Edison worked on several projects, including submarine detectors and gun-location techniques. However, due to his moral indignation toward violence, he specified that he would work only on defensive weapons, later noting, "I am proud of the fact that I never invented weapons to kill."
By the end of the 1920s Thomas Edison was in his 80s and he slowed down somewhat, but not before he applied for the last of his 1,093 U.S. patents, for an apparatus for holding objects during the electroplating process. Edison and his second wife, Mina, spent part of their time at their winter retreat in Fort Myers, Florida, where his friendship with automobile tycoon Henry Ford flourished and he continued to work on several projects, ranging from electric trains to finding a domestic source for natural rubber.
Final Years
Thomas Edison died of complications of diabetes on October 18, 1931, in his home, "Glenmont," in West Orange, New Jersey. He was 84 years old. Many communities and corporations throughout the world dimmed their lights or briefly turned off their electrical power to commemorate his passing. Edison's career was the quintessential rags-to-riches success story that made him a folk hero in America. An uninhibited egoist,

he could be a tyrant to employees and ruthless to competitors. Though he was a publicity seeker, he didn’t socialize well and often neglected his family. By the time he died he was one of the most well-known and respected Americans in the world. He had been at the forefront of America’s first technological revolution and set the stage for the modern electric world.
Edison, considered one of America' s leading businessmen, is credited today for helping to build America's economy during the nation's vulnerable early years.

a

LUNGSETNA ASAANGE

*LUNGSETNA ASAANGE* (part 1)
   *ERIC MANGNEO HAOKIP*

Mikhat in eilungset hena sa a saanpeh theilou ahah e..

Jingkah pung li apat a loukhui ahijeh in, seipu jong lel tah in inlam ahin jon in, "kanu damlai ni kangai nalomme, tua bu honthu a, college che kit d tah chu kangaplel nah e" tin mitlhi long deh2 pumin, tuikhuh lang ajon tai..

Aneo lai a, anun adalhah ahitan, apatoh genthei tah a hung khosa ahijeh in alung aneo lheh jengin, hinlah mitvet dinga hoimolou, lekha themtah le umchan ji hetah vang ahi e.

Kanglei lho pumma college kai ahijeh in, aloi agoul holah a ahahdoh ngampon..
Mito jong akihou behseh poy.

Aloi ho lhat banga lhat di ahin gong tan, hah sa tah in mito kihou nathei mai2 phone khat ahin kichoh in,  tunvang midang lhat bangin themkhat ahung lhathei dome.

Loi le goul tampi ahin neitan..
Ahin, numei to kihou hah asah lheh jenge.. Adeh a guhthim a hoi asah, "Mary" kiti nu vang chu, amel ave nilhum2 thei in, jaalkhun chunga emu theilou in ama gelnan ahkhon kisan angah doh ji'n.. Ahin alunggel vang aseithei him2 poy..

Koiham khat in eiseipeh theile aw.. Tia agel laitah in, jannkhat number ahetlou khat in sms ahinthot in, "sei, nadam2 hinam? Lekha hasim vaal hih aw.. Nagongdoh leu tai." ahung kiti in, ama jong lungdong tah in, "koi nahi tai? Lekha jong kasim deh hih e" tia agah reply le,
"koi kahi kasei thou2 d he.. Hijongle lungset tah in tun nei dong hih aw..
Na classmate ho kahe..
Kiletsah tailou aw."
tia ahung kile thot phat chun, doh tei2 di nom asa tapon..
Chuchi ni apat chun aki hou jing hontai..

Achai2 nan jaankhat number achun ahung ki call tan, seineo in jong agah pick le, numei aw ngaitah khat in ahin hou in,
"sei, tu'n kamchenga ekihou nah2 e."
tin ahung nui in, pungkhat lhingdeh akihou sung honin, Seineo injong Mary hoi asah thule, angol pi tho leu thu aseidoh taan..
Numei nu'n jong "ejol jeng hih d ham?" tia adoh le,
"kasei ngam hih e",
numei nu'n ol2 a ahinsei peh din akihou toh ngal hon tai.

Hiti chun jaanseh tobangin akihou hontan, kimaito a koipen ahi ahetlou vangin, Seineo in alungdon najouse le agenthei daanthu asei peh jin, numei nu injong alhamon jinge..

Nikhat, college a seineo in phone akhot a achoi pet tah in, ahoisah nu Mary chun a phone ahin suhlhah peh khah in, aleng thaang jenge...

Midang hileh lunghang thei chu ahitan, ahin Mary in "sorry.,sorry" ati seh2 chun alung asu nou jengin, hinlah amani kikah a ema aumbe chom theideh poy.

Asepna di la anei pon, lunggim tah in inn lam ajontaan...
Ajingin college ajot ma bangin akijot kit in, Mary chu houdi ati vangin ahou thei deh kitpoy.

Nilhah in alhun2 in, a bag agah hondoh le phone athah khat ana umin, aman jong lungdong tah a agah lahdoh le lekha khat a,
"mary in na phone asuh set chu kamu e, amakhu chuti ahijenge..
Ngaidam jong athum hinam? Na sim ana to aw.
Nadei lou jongle kei min in ana kikoi phot2 aw.."
tia kisun chu amu'n aman jong a sim aton, nungthah di agel le, nopmo asah kit in, kipathu sangtah asei in, amani kikah a kingailut na asang cheh e..

Seineo in iti akhol vangin koi ahi akholdoh jou pon,
ahin ngamsum tah in, thuguh jouse aseikhom honin, agenthei nahon jouse aki seipeh to honin, kimu lou ahi hon vangin loi le goul hina in akingai hon lheh jenge.

Lhathum vaal aki hou hon nungin, chomkhat numei nu chun sms ahin reply g tapon, call jong ala tapon..
Seineo jong alung adong lheh jengin.

Achai2 nan, a class room uva, jilkung umlou pet in a phone number nei um am? Tin adong leu jengin, hinlah koiman aneideh poi..

Mi akaailou jong atam thou in, ahoi sahnu Mary jong ahung kailou vangin thupi in agel thei tapoi..
Khatnu hetdoh di bou alunga aume..
Alung sung chun Mary ana haimil mantan, limle mel chungvum a ki ngailut na joh in alung apui ana hiding daan ahi e.

Chuti chun, phat ahung che2 in, ahungsot deu2 taan, seineo invang phone lanu ahai mil thei deh poy.

Kidangtah in nikhat sms ahin thot in, "ipi dinga tuni college nahung lou ham? Classmate khat athi e, hung gang aw..
Eche diu ahi.
Koi ahi vang nasei peh ponge.. Hung gang in" ahin tin..

Ama jong form jenga kivon manlo

u in, mithi jeh hilou, numei nu munom najeh joh chun college lang adel jel jeng tai.
Aga lhun le athi chu Mary ahithu ajatan.. Apohnat vaangin, nungah nu bou amu nom in..
Mi chujat lah a chun, phone abol in, alhai le jenge..

Chuchi pet tah chun, numei khot dinga kilom tahkhat in alengkou ahin tham in,
agah kinung heile, a classmate Themnu chu ana hi e..
"hoi nasah keii hilou ham? Iti? Athi ni in nakap hih beh e.." tin themnu'n ahin dong pai jengin, seineo in phone a akihou pi ji chu Themnu ahiding ahepai ngal jengtai..


*LUNGSETNA ASAANGE* Part 2

Seineo chun Mary thilam haimil khop helin akipah taan, hinlah Themnu in vang guhthim in amitlhi akitheh jinge..

Chomkhat jou in, khosung langa dukan khat a aga che honin, Themnu in jong thilkhat kaki dalhah e, tin Mary te inlam chu anung jot in, Seineo chu dukan komma ading dantai..

Chomkhat set anga jou in, Themnu ahung lhung in, ka inkote in cheding ati phat uva kahung geijap ahi e..
Hiche lekha hi tupet2 in ana sim aw..
Kei che pai tange, tin alhi akitheh in alhai phei tai..

Seineo injong ipi bep seu ham tin lekha chu ahinsim pantai,

"uSei, hiche lekha namu teng, kei hoija um tangem?
Kana seiji.. Thingjaboung lim noiya um veh tang na..
Tun vang ka mitlhi lon  theh hul ding umtante, lungsung mitlhi vang kangdeh ponte..
Nanga vang hinlon sah hih beh aw, kamcheng in nahin lhamon nomlheh jongle phone a kou phah lou nagam lhung tang kate..

He u, ken kahin thoh cheng le ka mitlhi long cheng thoh dingin kahin phalpoy.
Themcha hijongle nei ngai a, neilungset ding katah sanne.
Nei dei naho jeh in kipathu kana seiman poy nei ngaidam aw..

Nang lhamon jingle nang tiilkhou jing daana kaum vangin, namasangah kading ngam jipoy."

hichan asim chun, Seineo chu dukan maiya chun atoulha jengin, aban simbe thei talou in amitlhi in achup dantai..

"na hinkho mandan kavet le, kana lainat pi in, kana ngailu in, ka upa tah dannin kana ngaiton..
Kana hou ngam dehpoy.
Hinlah nangin jong limle mel jenga hijongle neina deithei ding kana tahsan him2 poy.

Neidei thu na nasei ni kal a kaki pa nading ni aumpoy.
Ahin, kei dinga genthei nadi bep ana hi e..

Kipah tah a kaum pet jong hetsah ngamlou, chuleh mitlhi lon nate jong seingam lou a kana umchu numei lunggel dingin hah kasah lheh e..
Nei dei jong kahet vangin, atah aso ding kana nompoy.
Ken apet a kakipa nading hol jeng leng, khonunga dinga nagenthei nabep ahidi jeh a kei le kei jong kana kiseiset ji ahi e..

natna neilou hileng, lungtup molso na umtante..
Tun genthei kisa hih in, lungset hinkho mong2 ana mang jong lehen hitobang hiponte..

Chuleh, Themnu jong themmo chandaan, lekha hi pehlou ding, kalunggel sutlhah namai2 a kasut ahi e.
Ahin, na napeh khah a ahileh, eba kilo d ham?
TAHSO LOU DIA LAITAN ihi maiye.

Hung kino hih in, na na ngah jing nange..

Phatsot pi na nalungset..
Keima-
Mary"

Seineo jong ading doh in, Mary thilong um nalang chu kho helou khop in adel jengtai..

Thikong a lum mary maitah glass kikoi ahijeh in, kichentah in amu theije.
Amai ajut len, aka je jong ahepoy...

Agah vetle aveilang beng komma a phone umchu amun aman jong masang laiya msg athot ji bangin, ol tah in, khot kithing pumin,
"neo, genthei thoh ji nei hil le..
Lunggim ni a lungmon ji daan nei hil le..
Numei thideh leuva hoisah ji nei hil le.
Ngailut ji daan nei hil le..
Hinlah thilkhat neihil louhi, hah kasah e..
Idinga nang haimil ji nei hillou ham?" tin athot in, oltah in angol bangin thilong komma kon ahung dingdoh in,
college lam oltah in ahin jon pheitai..

A class room sung u aluut in, jangkei in ama tounamun ajon in, phatsot tah pi guhthim a mary ana vet ji daan bang chun mary tou nalam chu agah ven..
Mitlhi long chut2 pumin... " nang ngai na tuipi bang kahin pal gal kai ham kati le, ang lai a kipomlou ding lunghel puldou nan ajuui in,
alhem ding bei lungset puldou nan ajoutai na."
tin hakap in ahung kaplhan..
Mary in ana choh peh phone chu akoi chah kheh jenge..

Chu in sms khat ahung lut in,
"sei, nei ngamdam aw.
Kei thepmo ahi jenge..
Na nasei peh vah leng, anglai a kikoi honin natin, agentheina thoh khom pi th

ei in natin, mitin lung ol nante..
Hijongleh blood cancer nei ahin, ama'n seiding aphal him2 loujeh a kana seithei lou ahi.
Pathen laitan ahimaiye.
Nakipa ding adei behseh jeh in, lhase tah in umle chun lhase khante..
Ama kipa di nadei leh, nangjong kipah tah in ana umjing o..
It's me- Themnu"

kum sagi jou in, seineo injong ji anei in cha numei khat anei in,  Mary asah e.
Ahinkho a amil theilou Mary lungtup bangin kipah tah in Saikul Molkon munna aji achatoh acheng taove

Genthei

Epesode-5
GENTHEI
thusim--:--

👉👩‍🏭ima na tidih poi... Na lungcd chang joulou a um kahi tan... Hijong leh... Mihing hi na jal a vailhah a pha hilou ham? Ale vailhah kham kahilou hitam...
👤ipi ding a ka vai lhah ding nahim.... Ven... Tuni chan injong kamil po in... Kahei thei poi...
👩‍🏭heo ken jong kahin lungcd lheh jinge ahin.... Nnghitia na um hi... Nilung cd lou in kagel.. E

👤ven... Chaga genthei kei din kipa na nupsah na... Aum poi... Ahin genthei na khel a kanei nahi jih in... Ka genthei na nin bol pih hih beh in

👩‍🏭hengnge... Heo.. Ningai dam in achisa jou se... Kei themmo jih ahe... Kana lunggenthei sah in ahin tun vang nagenthei sah pong nge...

🙈👌👌👌👌

Hitia lungcd na chu ahin jop kit hon tai....
Ajop hon vang chun atan sa ahi jih in pasal pachun agen dai cheh² in ahi....

Numei nun vang alungcd lheh jing e....

Chuin pasal pa chu nga ma in achi in ahung kile tao vin ahi... Hity chun.. Kum leh lha chu ahung chal² in... Pasal pa chu... Town sung a in sa ding in ahung kigung tai.... Chuin numei injong ahe in.. Hity ahi phat chun alha lal ma² in e... Ahin chih na thip na nei lou ahijih in ama nu jong chun akham dih poi...

Achi ding kun in aki mu to... Hon tai...
👤migenthei kahi jih in hichi ho beh a hi kaki tila hichi ho beh hi... Sum hol na a kaman thei ahy leh katy chuo😂
👩‍🏭heo... Hengnge... Phaten hung pang in...
👤umm.... Nang jong nei heimil hih ta o
👩‍🏭hoilai chan ah chijong leh chun... Namil pong nge
👤Enchhhh..... Aki lom g e
👩‍🏭oh🙈.... Ahi kasei ahe..
👤tah in em....👩‍🏭um
👤ken jong hoilai chan ah um ing ting... Hijong leng... Nang kanei e ty ka he jinge... Nao... Songkul 1 abel ni kisung thei lou tya la in asah khu gel doh jing ta o....
👩‍🏭kate.... Avar e...
👤ahi kasei chula.
👩‍🏭awle²

Chti chun kitot pum² in ahung kilha hon in.... Ahi....

Ajing in achi ta in... Ahi...
Hitia chu 1weeks ahung hiphat chun hichi pa chu juleh sa ah ahung lop in, chuna ban ah. Nungah jong akop² in ahin jol in ahin ki ngai p tai..


Neilou genthei te. Chu hity ahi jinge... Nup sah na aki dei masat ji jih q hichan suh lo g ahi

Hity chun ahung kisa ngol in 2months jou in... Aum na akhu uh aki peh ki

Telegram Super Group Awareness


Super group Awareness
_____________________

Hichi group a Jao jousen hichi hi basic (Ima jouse a abulpi pen) ihet diu vin ikihetsah uve.

Hichi group hi super group a upgrade atoh dung jui  a ki access thei ho chu
1) creator invite link public a dia asem thei
2) message ki delete chan chu member jouse a mang d ahije.  (Hichi ki koi lo na hi unwanted messages ho permanent a delete na dia privilege kipe chu ahje) etc
Hichi no. 2 pa hi a aman dan ithep ngai u ahije
Hijeh chun hilai keo kati poi.Telegram group na jao na jousen chingthei Jun mi msg moh delete peh poute.
Telegram msg hi cloud based storage ahin na device a umponte.
Log out option jong um ahin ilog out nom chan a log out jingthei ahije.